Czy żelazo w wodzie jest niebezpieczne?
Żelazo – jeden z najpowszechniejszych pierwiastków występujących w wodach podziemnych i powierzchniowych (przede wszystkim podziemnych). Występuje w zmiennych ilościach, od wartości śladowych, do poziomów kilku dziesięciu mg/L. Najczęściej spotykamy się z poziomami rzędu kilku mg/L.
Skąd żelazo w wodzie? – ze źródeł naturalnych oczywiście. Głównym źródłem żelaza w wodach podziemnych są minerały skalne (skał magmowych, osadowych), z których żelazo w dość skomplikowanym procesie jest ługowane do wód podziemnych.
Żelazo jest oczywiście usuwane w procesach uzdatniania wody – najprostszych, bo w procesie napowietrzania i filtracji (można to oczywiście komplikować chemicznie – ale w większości układów uzdatniania wody na świecie korzysta się tylko z tych dwóch procesów). Obojętnie czy jest to duża stacja uzdatniająca tysiące m3 na dobę, czy mała przydomowa stacyjka z dwoma filtrami – proces przebiega identycznie. Najpierw żelazo zawarte w wodzie się utlenia – tlenem z powietrza, a następnie odfiltrowuje na złożach filtracyjnych (w dużym skrócie). Podobnie w przypadku wód butelkowanych – jeśli przeczytamy, że woda jest napowietrzania i filtrowana – tzn. że usuwane jest z niej żelazo.
Żelazo, na drugim stopniu utlenienia (Fe+2) jest niezbędne w diecie człowieka i w zależności od wieku, płci, czynników indywidualnych waha się w granicach 10 – 50 mg/L. Jego maksymalną konsumpcję żelaza zabezpieczającą przed nadmierną jego kumulacją w organizmie przyjęto 0,8 mg/kg masy ciała i dobę. W ustalaniu norm zwykło się przydzielać część tej wartości dla wody pitnej – i tak też jest w przypadku żelaza – 10 % udział w wodzie daje ok 2,0 mg/L, przy czym WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) zaznacza, że dla żelaza nie proponuje się maksymalnej wartości przyjętej z punktu widzenia kryterium bezpieczeństwa. No ale mamy normę w wodzie do picia – 0,2 mg/L. W tym miejscu należy wyraźnie podkreślić, że norma ta, tak naprawdę wynika z przesłanek estetycznych i technicznych, a nie ze zdrowotnych! Żelazo ma tendencję do tworzenia osadów – na rurociągach, armaturze, czy w butelkach (jeśli woda z żelazem jest rozlewana). Stąd dąży się do maksymalnego obniżenia jego wartości. Liczne badania wskazują, że żelazo przestaje się odkładać na rurociągach, urządzeniach, czy armaturze dopiero przy stężeniu mniejszym niż 0,05 mg/L! – a więc 4x mniej niż obowiązująca norma dla wody pitnej!
To odkładanie się żelaza to zmora – wodociągowców – bo osadza się w rurociągach powodując opory przepływu wody; ogrodników, sadowników – bo zatyka systemy zraszania i podlewania; w rozlewniach wód – ponieważ tworzy nieestetyczny osad, który jest powodem reklamacji (stąd rozlewnie wód zazwyczaj żelazo usuwają, choć w sumie jest cennym składnikiem); no i wreszcie mieszkańców, bo brudzi wszystko z czym ma kontakt.
Dlatego dąży się do maksymalizacji efektywności procesów usuwania żelaza z wody, obniżając poziom tego wskaźnika nie tylko poniżej normy, ale poniżej granic oznaczalności.
Autor: Dr inż. Łukasz Weber Specjalista ds technologii uzdatniania wody
Źródło: https://www.facebook.com/plugins/post.php?href=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fpermalink.php%3Fstory_fbid%3D129024838570022%26id%3D112537360218770